जीवनमा दुःखहरु धेरै आईरहन्छ तर यो पल्टको दुःख अति नै ठूलो छ । कहाँबाट यो कोरोना भाईरस आयो थाहा नै पाएन ।
कोरोना आएपछि हामी गाउँ आयौं । सबै घरमा बसीरहेका छन् तर मेरो बुबा त घुम्न मात्र जानु हुन्छ । बिहान ८ बजे तिर नल तान्न जान्छु । खै किन हो ? जहिले म उठ्दा ममी र बुबाको झगडा भएको हुन्छ । म बाबाले ममीलाई गाली गरेको सुनेर उठ्छु । अनि चिया खान्छु । पहिला पहिला त इन्डियन सिम कार्ड पनि थिएन । पुरा बेकारमा आएँ झै लाग्थ्यो । त्यसमा यहाँको मानिसहरुको सोच नै फरक छ मलाई यहाँको मान्छेसँग घुलमिल हुन एकदम गाह्रो भईरा’छ । यहाँ आएपछि त VOW MEDIA को कुरा सोच्दै त्यहाँका दिदीहरुले भनेको याद आउँछ । कहिले सम्म यसरी बस्न पर्ने हो ? अत्यास लागेर आईरा’छ । बाहिर कतै जाउँ भने पनि निस्कन दिँदैन । बोर लाग्दो छ यहाँको जिन्दगी ।
यहाँको केटीहरुलाई त बाहिरको संसार कस्तो हुन्छ थाहा नै छैन । बिहान उठ्छन्, खाना पकाउँछन खान्छन्, सुत्छन् । फेरी उठछन् खाना पकाउछन्, केही बोल्यो भने पनि यो केटी कति बोल्छ ? केटी भएर यसरी बोल्ने भन्छन् । यसरी नै बिहान सुरु हुन्छ, अनि रात पनि बित्छ । म बिहान उठ्छु, खाना खान्छु, मोवाईल चलाउँछु सुत्छु ।
यहाँ मेरो कोही साथिहरु पनि छैन । जे गरे पनि एक्लै हुन्छ कति दिन यसरी बस्ने होला ?
कक्षा ९
श्री कान्तिईश्वरी मा.वि.
***
The girls here don’t know what the outside world is like
We face a lot of ups and downs in our lives, but what we are facing right now is a big issue. Where did this coronavirus come from, none of us know.
We came to our village, which is in India right after a corona outburst. Everyone stays home except for my father. He keeps going out. Every morning I wake up around 8 am and I go fetch water. I don’t know why but my parents have been fighting. I wake up to the sound of my father yelling at my mother.
Initially, we didn’t even have an Indian sim card. We felt bored and regretted coming here. Additionally, I am having issues getting along with the people here. They are much more orthodox out here. Being here reminds me of VOW Media and what we spoke about there. I don’t know for how long do we have to live like this and I panic thinking about it. We aren’t allowed to go outside, and it’s really boring here.
Girls here have no idea what life is like outside of this place. All they do is get up, cook food, eat, and sleep. They have the same routine every day and if they speak, they get yelled at for speaking. No one here likes girls speaking. This is how their day begins and night falls. I get up in the morning, eat my food, and use my mobile phone and sleep.
I don’t even have any friends here. I am always alone and how long will I be like this, I wonder?
***
Photo Credit: Simone Wenth
While I was posting this incident on twitter (image on the right), I was thinking of those in similar situations in far-flung districts. How would new mothers fare in such situations? Lack of vehicle coordination in one hospital had already seen several patients stranded in its premises. This was only the beginning of lockdown effects that the country was to face. It was a grim realization of what was yet to come.
मामाघरको हजुरबुबा बिरामी हुनु भएको कारण हामी लकडाउन सुरु हुनु भन्दा पहिला नै मामा घरमा जाने कुरा थियो । जाने भन्दाभन्दै लकडाउन भयो । यहि बीचमा हजुर बुबाको निधन भएको खबर आयो । लकडाउनको कारण हजुरबुबाको अन्तिम मुख र्हेर्न पनि पाएनौं । केही गरि हामी मामाघर गए पनि १४ दिन क्वारेन्टाईनमा बस्नु पर्ने भएकोले नजाने निर्णय ग¥यौं । ममीले हामी कसैलाई नछोई जुठो बार्नु भयो । त्यति बेला असाध्यै नरमाईलो लागेको थियो । यसो सोचें, क्वारेन्टाईन बस्नेहरु र उनीहरुको परिवारजनको हालत कस्तो हुँदो होला?
यस्तो अवस्थामा नेपालको सिमा मिचेको समाचारहरु पढें । सिमाना मिचिनु जस्तो घटना निकै नरमाईलो लागेको छ । लिपुलेक, कालापानी र सगरमाथा हाम्रो हो जस्ता कुराहरुले मेरो दिमाग घुमाउन थालेको छ । चीन र भारत दुवै मिलेर नेपाललाई खोक्रो बनाउन लागेको झैं लागी रहेको छ तर ३ जेठ २०७७ बिहानको समाचारले मलाई धेरै राम्रो लाग्यो । नेपालको राष्ट्रपतिले भने अनुसार अब नेपालको नयाँ नक्सा निर्माण हुने छ । नेपालको आफ्नै उपग्रह हेर्न पाउने कुराले निकै राम्रो लाग्यो । समाचार पढेपछि मेरो चिन्ता अलि कम भएको छ । के साँच्चै मेरो चिन्ता कम होला त?
She holds a provisional Australian PR which requires her to be in Australia for a substantive time of the year. This year, she has been in Nepal longer than planned and if she does not enter Australia by mid April, there are nominal chance of she getting a PR. This is one of the reason why her family wanted her to return to Australia by March end. However, on each reminder, she told us off with ‘I know all of that. I have it all scheduled.’ I am a non-interfering ‘it’s your choice’ and ‘don’t come to me later’ individual, therefore, I just watched on. Besides, if her family’s emphasis, and mercurial change in Australian government’s lockdown plan would not prompt her, my attempts to inform her would also not be listened to. It is not that I did not try. I did and I failed.
Things got worse when the lockdown happened, and major part of it was set in the kitchen. My cooking cannot appeal everyone. My food easily tastes bland to many of us who like to use generous amount of spices, condiments and oil. Therefore, my grand aunt began to cook and though I had no problems with it, slowly issues around rationing, portion, sourcing of food – be it fresh or dried, or packed – began to emerge. I have always been viewed as the ‘frugal’ one by my family whenever I have stretched use of every substance that is in my possession, including food. Soon, I started to eat leftovers from each meal, silently fume over the rationing, and get appalled at she going out every morning to buy ‘fresh’ vegetables and meat. This was also amplified by the fact that another adult living with us – father of my child – has his own taste and was no better than my grand aunt. In the first week of lockdown, I witnessed polite struggle of these two with one other, in the kitchen. Interestingly, both of them had agreed (no words spoken here) that it should be these two who should cook.
लकडाउन लम्बिदै जाँदा मेरा साथिहरु बिस्तारै अब त घर बस्ने बानी पर्यो भन्दैथे । मलाई चाही बिस्तारै घरको बसाई अत्यास लाग्दो बन्दै गएँको भान भईरहेको थियो । मेरा साथिहरुले जस्तै गरि मैले पनि घरको बसाईलाई सहज पार्नै सकिन । मेरा साथिहरुलाई पढ्ने, आर्ट गर्ने, योगा गर्ने, नयाँ परिकार पाकाउने, विभिन्न रिसर्च गर्ने, बानी परेको थियो । मलाई भने परिवारका सदस्यको टाईमटेवलको बानी परेको थियो । घरको कामको चापले अफिसको कामहरु समयमा पुरा गर्न नसक्दा मलाई एकदम धेरै पीडा हुन्थ्यो ।
घरमा यस्ता स–साना टिप्पणी हुँदै जाँदा मलाई कताकता उकुसमुकुस भए जस्तो लाग्यो । मैले श्रीमानलाई सेयर गरे उसले यस्ता कुरा सुन्नु हुन्न एक कानले सुन्ने अर्को कानले उडाउने अहिले हाम्रो सुन्ने पालो हो हाम्रो पालो आउँछ अनि भनौंला भन्यो । मेरो कामको बारेमा पहिले पनि कुरा हुने गर्थ्यो र पहिले पनि उसले यस्तै भन्थ्यो । त्यती बेला त म अफिस जान्थें, साथिहरुसँग भेट्थें, साथिहरुसँग कुरा सेयर गर्थे, केही हल्का हुन्थ्यो। नयाँ काममा लाग्थें। बेलुका घर जाँदा यी सबै कुरा भुलेको हुन्थ्यो र ति सब दिनहरूमा यस्ता कुरा सायद मलाई सहज भएको थियो । तर अहिले त्यस्तो छैन – घरको चार पर्खाल भित्र हामी बन्दि जो भएका छौं । बन्दमा मेरो मनका चोट र भावना सबै बन्द भएको छ जसले मलाई भित्रभित्रै पोलिरहेछ ।
म : वास्तवमा आजसम्म मैले आफूलाई अनुशासनमा राख्न सकेको रहेनछु । म बाहिर जति धेरै दिनहरु बिताउन सक्छु । त्यति घरमा समय बिताउन म सक्षम छैन र मलाई आफ्नै घर बन्दि गृह जस्तो हुनेछ भन्ने मैले सोचेकै थिईन । लकडाउनको केहि दिन मलाई रमाईलो लाग्यो । घरमा समय दिन नसकेको र आफ्नो लागि समय नभए जस्तो बल्ल मैले मेरो लागि समय पाए भने जस्तो लागेको थियो । तर बिस्तारै आफै बसेको घर आफूलाई जन्म दिने आमाबुबा आफ्ना साथी भाईहरुसँग घुलमिल हुन नै मलाई आफैसँग संघर्ष गर्नु प¥यो । म यतिसम्म घरबाट टाढा भएको रहिछु कि मलाई केही दिन पछि मलाई मेरो घरको मान्छे नै बढी भए जस्तो लाग्यो । त्यसको परिणाम स्वरुप विस्तारै मलाई रिस उठने, आफूले भनेको कुरा मात्र हुनपर्छ जस्तो धारणा राख्ने, कोहीसँग बोल्न मन नलाग्ने, नखाने र आफूलाई एक्लोपनाको अनुभुति भयो । सबै सकियो जस्तो अनुभुति हुन थाल्यो । तर विस्तारै आफूलाई नै अनुशासनमा राख्ने कोशीस गरेँ वा गर्दैछु । यो बिचमा आफूलाई कसरी व्यवस्थित राख्ने? भनेर केही कोशीसहरु गरँे जस्तै ः कोहीसँग नबोल्ने, आफूलाई कोठामा बन्द गर्ने, किताब पढ्ने, आफूलाई लागेको लेख्ने, फिल्महरु हेर्ने साथीसँग कुरा गर्ने कोरोनाको न्यूज पढ्न बन्द गर्ने । आफूलाई सकेसम्म व्यस्त राख्ने जस्ता कार्यले मलाई कोरोनाको महामारीसँग लड्ने शक्ति दिएको जस्तो लाग्छ ।
घरपरिवार, छिमेकी र समाज : यो बिचमा मैले मेरो घर परिवार र समाजलाई अध्ययन गर्ने अवसर पाएको छु । मेरो अध्ययनले पाएको सामाज आफूलाई अनुशासनमा राख्न जति गाह्रो छ, त्यो भन्दा बढी समाज परिवारलाई राख्न गाह्रो छ । सबैको आ—आफ्नो धारणा हुन्छ विचार हुन्छ । जुन कहिल्यै हाम्रो ध्यान नपुगको वा हामीलाई त्यस्ता विषयमा कुरा गर्न समय नभएको विषय — के खाने? कुन फिल्म हेर्ने? जस्तो विषय पनि धेरै सँगै बसेपछि र अन्य काम नभएपछि यस्ता विषयमा छिमेकीमा झगडा भएको देखे । घरमा धेरै व्यक्तिहरुसँगै घर बस्दा घरेलु हिंसा बढेको पनि देखियो । झगडाको विषयः श्रीमानले बाहिरको व्यक्तिहरु ल्याएर तास खेल्ने वा खेल्न जाने, पानीको अभाव, खाना कसले बनाउने?, पैसाको अभाव हुँदै जाने जस्ता विषयले पनि झगडाको विषय बन्ने र यस्ता विषयले ठुलो रुप लिएको देखियो ।